W dziedzinie metrologii, czyli nauki o pomiarach, terminy wzorcowanie i kalibracja są często używane zamiennie. Jednak, mimo że są to pojęcia ze sobą ściśle powiązane, to w praktyce oznaczają coś innego. W tym artykule omówimy różnice między wzorcowaniem a kalibracją oraz ich znaczenie.
Czym jest wzorcowanie?
Wzorcowanie to proces polegający na porównaniu wartości pomiarowej urządzenia z wartością uznawaną za wzorcową. Wzorzec jest urządzeniem, które jest uznawane za posiadające najwyższą dokładność pomiarową w danej dziedzinie. Wzorcowanie pozwala na określenie, czy dany przyrząd pomiarowy spełnia określone wymagania i czy jego wyniki są dokładne. Wzorcowanie jest ważne w wielu dziedzinach, takich jak przemysł, medycyna czy nauka.
| Norma | Przedmiot wzorcowania |
|---|---|
| PN-EN ISO/IEC 17025:2018 | Laboratoria badawcze i wzorcujące |
| PN-EN ISO 10012:2004 | Systemy zarządzania pomiarami |
| PN-EN 13623:2004 | Urządzenia pomiarowe do gazu ziemnego |
| PN-EN 50399:2011 | Urządzenia pomiarowe do pożarów |
| PN-EN 50270:2015 | Detektory gazów |
Przedmioty, które możemy poddać wzorcowaniu do m.in.:
Czym jest kalibracja?
Kalibracja to proces polegający na dostosowaniu urządzenia pomiarowego do wzorca. Jest to operacja korygowania wyniku pomiaru tak, aby był jak najbliższy wartości rzeczywistej. Kalibracja umożliwia otrzymanie wyników pomiarowych o najwyższej dokładności i precyzji. Kalibracja jest niezbędna w przypadku urządzeń, które są używane do pomiarów ważnych dla bezpieczeństwa ludzi lub dla jakości produktów.
| Norma | Przedmiot kalibracji |
|---|---|
| PN-EN ISO/IEC 17025:2018 | Laboratoria badawcze i wzorcujące |
| PN-EN ISO 10012:2004 | Systemy zarządzania pomiarami |
| PN-EN ISO 9001:2015 | Systemy zarządzania jakością |
| PN-EN 60079-29-1:2017 | Urządzenia pomiarowe do zastosowań w strefach zagrożonych wybuchem |
| PN-EN 61557-9:2007 | Urządzenia pomiarowe do badania instalacji elektrycznych |
Różnice między wzorcowaniem a kalibracją
Podstawową różnicą między wzorcowaniem a kalibracją jest to, że wzorcowanie polega na porównaniu wartości pomiarowej z wartością wzorcową, podczas gdy kalibracja polega na dostosowaniu wyników pomiaru do wartości rzeczywistej. Inną różnicą jest to, że wzorcowanie jest procesem potwierdzającym dokładność urządzenia, podczas gdy kalibracja koryguje wyniki pomiarowe, aby były jak najbliższe wartości rzeczywistej.
| Wzorcowanie | Kalibracja |
|---|---|
| Porównanie wartości pomiarowej z wartością wzorcową | Dostosowanie urządzenia do wzorca |
| Potwierdzenie dokładności urządzenia | Korekta wyniku pomiaru |
| Sprawdzenie zgodności z wymaganiami | Uzyskanie wyniku jak najbliższego wartości rzeczywistej |
| Proces potwierdzający | Proces korygujący |
| Zmierzenie dokładności pomiarowej | Dostosowanie wyników pomiarowych |
| Określenie błędów pomiarowych | Uzyskanie wyników o najwyższej dokładności |
| Wzorzec jest odniesieniem dla urządzenia pomiarowego | Wynik pomiaru jest korygowany, aby był jak najbliższy wartości rzeczywistej |
| Pomiar porównawczy | Korekta wyniku pomiaru do wartości rzeczywistej |
| Zastosowanie w przypadku urządzeń pomiarowych | Korekta wyników pomiarowych jest niezbędna dla urządzeń, które są używane do pomiarów ważnych dla bezpieczeństwa lub jakości produktów |
Znaczenie wzorcowania i kalibracji
Wzorcowanie i kalibracja są ważne, ponieważ pozwalają na uzyskanie wyników pomiarów o najwyższej dokładności i precyzji. W przypadku nieprawidłowych wyników pomiarów, może dojść do błędnych wniosków lub do decyzji podejmowanych na ich podstawie. Dlatego ważne jest, aby urządzenia pomiarowe były regularnie wzorcowane i kalibrowane.
Laboratorium wzorcujące Tenslab
Jednym z wiodących laboratoriów wzorcujących w Polsce jest Tenslab. Firma oferuje kompleksowe usługi wzorcowania i kalibracji urządzeń pomiarowych w różnych dziedzinach. Wysokiej jakości sprzęt i wykwalifikowany personel gwarantują dokładność i niezawodność usług. Więcej informacji o ofercie laboratorium wzorcującego Tenslab znajduje się na stronie https://tenslab.pl/laboratorium-wzorcujace.
Podobne tematy
